Tại Đức, việc tích lũy vỏ chai nhựa để đổi lấy tiền không chỉ là một thói quen mà còn là nét đẹp trong văn hoá sống xanh. Cùng tìm hiểu hệ thống Pfand – mô hình hoàn tiền chai nhựa độc đáo giúp nước Đức trở thành quốc gia dẫn đầu về tái chế.
1. Văn hoá “Pfand”
Văn hoá Pfand là một trong những nét đặc trưng tiêu biểu của đời sống người Đức, thể hiện tinh thần kỷ luật, trách nhiệm và ý thức môi trường – những giá trị gắn liền với xã hội Đức hiện đại.
Nguồn gốc của hệ thống Pfand
Hệ thống Pfand (nghĩa là “tiền đặt cọc” trong tiếng Đức) được khởi xướng từ những năm 1990, khi Chính phủ Đức nhận thấy lượng rác thải nhựa và chai thủy tinh tăng mạnh do tiêu dùng đồ uống đóng chai.
Đến năm 2003, Đức chính thức ban hành Luật bao bì (Verpackungsverordnung) – bắt buộc các nhà sản xuất và siêu thị thu hồi, tái chế chai nhựa, lon kim loại và chai thủy tinh thông qua cơ chế hoàn tiền đặt cọc Pfandpflicht.
Theo đó, khi người tiêu dùng mua nước, bia hay nước ngọt đóng chai, họ phải trả thêm một khoản Pfand từ 0,08€ đến 0,25€ cho mỗi chai hoặc lon. Khi chai được trả lại đúng quy định tại các máy tự động (Pfandautomaten) hoặc quầy thu hồi, người tiêu dùng sẽ nhận lại toàn bộ khoản tiền đặt cọc này.
Nhờ mô hình thông minh và minh bạch này, Đức hiện là quốc gia có tỷ lệ tái chế bao bì cao nhất châu Âu, với hơn 98% chai nhựa có Pfand được thu hồi mỗi năm.
2. Vì sao người Đức coi trọng việc đổi vỏ chai nhựa?
Người Đức tin rằng mọi hành động nhỏ đều tạo nên sự thay đổi lớn. Chính vì vậy, việc đổi vỏ chai nhựa không chỉ giúp họ tiết kiệm, mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm với xã hội.
Một số lý do khiến hệ thống này được duy trì hiệu quả suốt nhiều năm:
- Giảm thiểu rác thải nhựa: gần 98% chai nhựa có Pfand tại Đức được thu hồi và tái chế. Pfand giúp tiết kiệm nguyên liệu, năng lượng và giảm phát thải CO₂.
- Nâng cao ý thức cộng đồng: người dân, học sinh, sinh viên hay cả người vô gia cư đều tham gia tích cực.
- Giá trị kinh tế thiết thực: trung bình, 10–20 chai có thể đổi được vài euro – một khoản nhỏ nhưng ý nghĩa.
Thậm chí, tại nhiều thành phố, bạn có thể bắt gặp những người để lại chai rỗng cạnh thùng rác, như một cử chỉ chia sẻ cho những ai cần – một minh chứng cho tinh thần nhân văn trong văn hoá tái chế của Đức.
3. Tích luỹ vỏ chai – bài học về ý thức và trách nhiệm
Với người Đức, việc tích luỹ và hoàn tiền vỏ chai không chỉ là thói quen, mà là một phần trong nếp sống có kỷ luật và tôn trọng môi trường. Họ hiểu rằng mỗi chai nhựa tái chế là một hành động góp phần giảm lượng rác thải và bảo vệ hành tinh.
Chính vì thế, những chiếc máy hoàn tiền Pfandautomaten luôn hoạt động liên tục tại siêu thị, và người dân — từ học sinh, sinh viên đến người cao tuổi — đều tự giác mang vỏ chai đến trả lại.
Trái lại, tại Việt Nam, hình ảnh vỏ chai bị quăng bừa bãi ở công viên, bãi biển hay ven đường vẫn còn phổ biến. Phần lớn chai nhựa bị xem là “rác thải vô giá trị”, thay vì là nguồn tài nguyên có thể tái chế. Thực trạng này không chỉ gây ô nhiễm môi trường, tắc nghẽn hệ thống thoát nước mà còn làm xấu đi mỹ quan đô thị.
Nguyên nhân chủ yếu đến từ thiếu ý thức phân loại rác tại nguồn, chưa có hệ thống hoàn tiền hay khuyến khích tái chế rõ ràng, và thói quen tiện tay xả rác đã hình thành từ lâu.
Vì vậy, văn hoá Pfand tại Đức chính là bài học thực tế về trách nhiệm công dân và tư duy bền vững. Nó cho thấy rằng, chỉ cần mỗi người hành động nhỏ – như giữ lại vỏ chai sau khi sử dụng – xã hội sẽ tiến gần hơn tới một môi trường sạch và văn minh.
Đối với học viên Việt Nam chuẩn bị sang Đức, việc học và hiểu những giá trị văn hoá này không chỉ giúp hòa nhập dễ dàng hơn, mà còn là cơ hội để thay đổi nhận thức, lan tỏa tinh thần sống xanh trở lại quê hương.
4. Hành động nhỏ, ý nghĩa lớn
Từ thói quen tích lũy vỏ chai nhựa đổi lấy tiền, người Đức đã biến một hành động nhỏ hằng ngày thành nét văn hóa đáng học hỏi, thể hiện tinh thần tiết kiệm, trách nhiệm và tôn trọng môi trường.
Đó cũng là bài học hội nhập quan trọng dành cho mỗi người Việt Nam đang chuẩn bị sang Đức học tập và làm việc – rằng hội nhập không chỉ bằng ngôn ngữ, mà còn bằng sự thấu hiểu và tôn trọng văn hoá bản địa.
Tại WBS Training Vietnam, trong mỗi buổi hội nhập văn hoá Đức, học viên không chỉ được tìm hiểu về hệ thống Pfand mà còn được khám phá thêm nhiều khía cạnh văn hoá đặc trưng như phân loại rác thải, phong cách sống đúng giờ, giao tiếp trong môi trường làm việc, và ứng xử nơi công cộng.
Những kiến thức này giúp học viên chuẩn bị hành trang toàn diện, sẵn sàng hòa nhập và thích nghi nhanh chóng khi đặt chân đến nước Đức.
Nếu bạn vẫn đang ấp ủ một giấc mơ tại Đức, nhắn tin ngay WBS Training Vietnam để được tư vấn chi tiết. WBS luôn đồng hành cùng bạn trên hành trình vươn ra thế giới
